آمار
وب سایت:
"کار انسان غربی مانند این است که گل های طبیعت را از بستر رشد و نمو آن یعنی طبیعت بگیریم، در گلدان قرار دهیم و به آپارتمان منتقل کنیم. بعد چون گل پژمرده می شود، یک گل پلاستیکی بسازیم و در گلدان بگذاریم تا دیگر پژمرده نشود، معماری جدید صورت پلاستیکی معماری سنتی است. در این معماری روح غلبه و سلطه بر طبیعت اجازه ارتباط با واقعیت طبیعت را به انسان نمی‌دهد...
علم به خودی خود غربی نیست ولی بین علم و تکتیک نباید خلط شود... انسان غرب زده همه چیز را ابزار و نیرو می‌بیند، این که در اسلام مطرح می‌شود که ربا حرام است برای این است که در نگاهی که سود مادی همه مقصد انسان شد دیگر انسانیتی نمی‌ماند که طبیعت و مال در خدمت آن باشد بلکه او در خدمت مال وثروت قرار می‌گیرد..."
اینها بخش هایی از کتاب تمدن زایی شیعه است که در خانه مشروطیت اصفهان به قلم استاد اصغرطاهرزاده، باحضور دکتر محمد رجبی و موسی نجفی رونمایی شد.
توجه دادن به مسأله تمدن اسلامی با قرائت شیعی، کلی نگری به مقوله فرهنگ بر اساس معارف دینی و گذر از فرهنگ مدرنیته که ناظر به روح جمعی و سازنده جامعه و تمدن باشد، ویژگی خاص کتاب تمدن زایی شیعه را شکل می دهد.
ضرورت توجه به تمدن اسلامی جهت عبور از شرایط تاریخی موجود، مورد توجه هر مسلمان متعهدی است، دامی که بشر مدرن در آن فرو افتاده، غفلت از اصلِ اساسی «توحید» در تمدن سازی است.
در فضایی که سایه‌ی فرهنگ مدرنیته همه‌ی ذهن‌ها را فرا گرفته است شناخت و تبیین چیستی و چگونگی تمدن اسلامی و تمایز آن با سایر تمدن‌ها به‌خصوص تمدن اموی و عباسی بسیار مشکل است. این کتاب سعی کرده تا آن‌جا که ممکن است تمایز تمدن اسلامی را از تمدن‌های اموی و عباسی روشن نماید تا به اسم رجوع به تمدن اسلامی، به تمدن یونان‌زده‌ی اموی و عباسی رجوع نشود وگرنه باز حقیقت در حجاب خواهد ماند و به اسم رجوع به تمدن اسلامی به نفی توحید می‌انجامد.
اگر نگاهی که عالم و آدم را منظر الهی می‌بیند و تعریف می‌کند، ظاهر نشده و تمدن اسلامی شکل نگیرد زمان زیادی نمی‌گذرد که دیگر چیزی به نام تفکر اصیل اسلامی نخواهیم داشت و به‌کلی از کیستی اسلامی خود و چیستی آیات الهی جاهل می‌مانیم و در عین انجام عبادات دینی، از عالم دینی بیرون می‌افتیم.
برای عبور از یک نظام، یا یک فرهنگ و تمدن، به نظام و تمدنی دیگر هزاران سؤال در مقابل انسان قرار می‌گیرد، سؤالاتی از این نوع که چرا باید از تمدن قبلی عبور کرد و چگونه می‌توان به تمدن مورد نظر دست یافت و تا در جواب‌گویی به هر دوی این سؤالات موفق نباشیم عزمی در جامعه برای عبور از تمدن قبلی و رجوع به تمدن جدید ظهور نمی‌کند و با توجه به این امر است که سراسر کتاب را سؤال و جواب‌هایی تشکیل داده پیرامون این که چرا باید از فرهنگ و تمدن مدرنیته عبور کنیم و چرا باید با تمام جدیت نظرها را متوجه تحقق تمدن اسلامی کرد.
تمدنِ مقابل تمدن غربی، تمدني است که به جهت فرهنگ انتظار، قدرت تشخيص ظلمات غرب و گذر از آن تمدن را در خود دارد، انقلاب اسلامي ، مرحله‌ي گذار و عبور از فرهنگ مدرنیته به تمدن اسلامی است.
خيزش اسلاميِ قرن حاضر، افق‌هاي حركت را تا تحقق تمدن اسلامي هموار می سازد و در این راه توجه به دو نكته ضروری است؛ يكي آگاهی به چيستي تمدن اسلامي و ديگري شناخت مانع اصلي تحقق آن تمدن، يعني فرهنگ مدرنيته. اگر خاستگاه فلسفي و اجتماعيِ فرهنگ مدرنيته به خوبي شناخته نشود، انرژي خيزش عظيم اسلامي پس از مدتي هدر مي‌رود و باز جهان اسلام در تارهاي عنكبوتي فرهنگ و تمدن مدرنيته خود را اسير مي‌يابد و جوانانِ اميدوار به آينده‌ي جهان اسلام نااميد خواهند شد.
از آن‌جايي که چيستي تمدن اسلامي مسئله‌ي بسيار مهمي است و خلأ تئوريك براي تبيين اهداف آن هر محققي را که در صدد است در موضوع تمدن اسلامي سخن بگويد آزار مي‌دهد، بحث «تمدن‌زایی شیعه» یا «مسئولیت شیعه در ایجاد تمدن اسلامی» به عنوان فتح بابي در اين امر، کار را به عهده گرفته است تا همان‌‌طور كه امام خميني "رضوان‌‌الله‌عليه" فرمودند: «اهداف عظيم اين انقلاب، ايجاد حكومت جهاني اسلام است.» با تبیین تمدن اسلامی، مسئله‌ي تضاد بين شيعه و سنّي حل شده و این‌همه فقر و عقب‌ماندگی کشورهای اسلامی جبران شود لذا نباید تصور کرد که شیعیان درصددند خود را از جمع گسترده‌ی مسلمانان جدا بدانند، بلکه ما معتقدیم باید تمدنی به صحنه بیاید که دیگر با این‌همه گسستگی و تفرقه در بین مسلمانان روبه‌رو نباشیم.
چگونگی تبیین تفکر صدرایی در وجود مفهومی ذهنی و وجود عینی خارجی و چگونگی ارتباط این مباحث با تمدن زایی در تفکر شیعی از جمله مباحث مهم مورد توجه صاحب نظران است که این کتاب آن را مطرح نموده است.
سلسله مباحث «تمدن‌زایی شیعه» یا «مسئولیت شیعه در ایجاد تمدن اسلامی» درصدد است در شرايطي که بشريت از فرهنگ مدرنيته سرخورده است و به فکر راه و چاره‌اي اساسي است، او را متذکر فرهنگي كند که عاقبت زمين و زمينيان بايد به سوي آن فرهنگ باشد تا وعده‌ي اقامه‌ي حق، صورت بالفعل به خود بگيرد و هرچه زودتر جهت‌گيري بشر به سوي آن تمدن شروع و بشر به همان اندازه زودتر به بلوغ خود نزديک شود.
در این مراسم دکتر رجبی از کلی نگری استاد طاهرزاده به مقوله فرهنگ تقدیر کرد و این کتاب را فتح باب مناسبی برای توجه به روح جمعی اسلام و رهایی از باورهای فردگرایانه دانست و تصریح کرد:اشراف نویسنده کتاب به معارف قرانی و دینی، حکمت،عرفان، شناخت دقیق و درست از مدرنیته و در نظر داشتن افق انقلاب اسلامی باعث شده است که این کتاب به اثری قابل توجه در حوزه تمدنی شیعه تبدیل شود.خودآگاهی، درک ماهیت تهاجمی فرهنگ غربی و درک جایگاه خود در دنیای امروز ارمغان این کتاب به جوانان است.
دکتر موسی نجفی نیز در این مراسم نقد غرب و مدرنیته، فهم انقلاب اسلامی و در نظر گرفتن وجه ایجابی تمدن اسلامی در شرایط کنونی را ویژگی کتاب تمدن زایی شیعه ذکر کرد و ادامه داد: در حالی که استاد طاهرزاده معتقد است تمدن اسلامی هنوز شکل نگرفته و با حاکمیت امام معصوم(ع) در آینده تشکیل خواهد شد من معتقدم از زمان ائمه این تمدن شکل گرفته و رو به تکامل است.
دکتر نجفی گفت: این کتاب از جریان هایی مانند طالبانیسم و قشری گری، جریان‌هایی مثل انجمن حجتیه که مهدویت را می‌بینند ولی انقلاب اسلامی را نمی‌بینند، جریان‌هایی که به دنبال آشتی تمدن غرب و تمدن اسلامی هستند و رویکردی سکولار دارند و جریان‌های سنت‌گرایی مانند دکتر نصر متمایز می‌شود. در این کتاب نوعی فضاسازی علمی برای تمدن سازی بر اساس قرائت شیعی و با توجه به معارف اهل بیت(علیهم السلام) در سایه مهدویت مطرح است و از این منظر جسارت نویسنده در طرح و پرداخت این موضوع جای تقدیر دارد.
دکتر محمد رجبی: این کتاب به ما خودآگاهی می دهد که بفهمیم که هستیم و چه می خواهیم
در این مراسم دکتر محمد رجبی دوانی با اشاره به فضای فرهنگی، تاریخی، معنوی و علمی خانه مشروطیت اصفهان گفت: واقعا اصفهان جا دارد که بیش از این مورد توجه باشد. شهری که از دیرباز شخصیت های بزرگ را در دامان خود پرورده است. سلسله ای که تشیع را مذهب رسمی کرد نهایتا اصفهان را مرکز خود قرار داد و گهواره فلسفه اسلامی ایران یا به عبارتی فلسفه تشیع بود.
سپس با اشاره به شخصیت علامه وحید بهبهانی که به دلیل حمله افغان ها به اصفهان مجبور به ترک دیار خود شد و در بهبهان سکنی گزید و از این رو به بهبهانی معروف شد، افزود: او براندازنده ی جریان ارتجاعی اخباری گری بود و پایه گذار اجتهاد نوین بود که از این روکمتر به نقش حوزه علمیه اصفهان پرداخته شده است.
دکتر رجبی در ادامه با اشاره به این که «مرکز عقلانیت شیعه» در اصفهان بود، تاکید کرد: همین عامل سبب شد اصفهان در مبارزه با جریان اخباری گری پیش قدم باشد.
وی به موضوع مشروطه اصفهان پرداخت و گفت: تضادی که در تهران بین مشروطه و مشروعه مطرح شد در اصفهان وجود نداشت کما اینکه تضادی که قبلا بین عقل و شرع در جریان اخباری گری بود، در این شهر وجود نداشت و باعث شد مکتب اجتهاد جان بگیرد.
استاد فلسفه غرب با اشاره به پیروزی انقلاب اسلامی، زمینه را برای تحقیقات جدید در باب پیروزی انقلاب اسلامی در اصفهان آماده خوانده و ابراز امیدواری کرد در آینده ای نه چندان دور این تحقیقات شکل گیرد.
دکتر محمد رجبی با اشاره به کتاب «تمدن زایی شیعه» و اهتمام استاد طاهر زاده به مسئله فرهنگ و تمدن به صورت تام، تاکید کردند: آقای طاهرزاده با این کار بزرگترین خدمت را به قشر مذهبی و متفکران مذهبی انجام داده اند.
ایشان به زمینه های فقهی، عرفانی و فلسفی آثار استاد طاهرزاده اشاره کرد و افزود: کاری که آقای طاهر زاده و افراد دیگر انجام می دهند این است که با تمسک پیدا کردن به قرآن کریم و توجه عمیق به عرفانی که ناظر به روح جمعی است و با عنایت به فلسفه صدرایی و فلسفه دوره اسلامی ایران پاسخ به سوالات موجود را پیدا کنند.
این استاد فلسفه غرب، کتاب «تمدن زایی شیعه» را فتح باب خواندند و افزودند:آنچه که ایشان می خواهند این است که ما اسلام، دین و حکمت را در باب مسائل جمعی تلقی کنیم و وادار کردن نفس به این کار هدف اصلی کتاب است.
دکتر رجبی با اشاره به مقایسه ابعاد دین در گذشته و حال اضافه کردند: این مقایسه در گذشته به صورت جزیی بوده و از طرفی مقایسه کلی امروزی سبب خلط مباحث شده است.
سپس ایشان ازعمل به مستحبات به عنوان وسیله ای برای رسیدن به حقیقت دین و معنا کردن شریعت ذکر کردند و افزودند: روح جمعی هر قوم و جامعه ای یک نوع مواجهه خاصی با خدا و حقیقت دارد و تمدن ها نیز بر اساس همین تلقی از حق و حقیقت ساخته شده اند.
دکتر رجبی در پایان سخنانشان با اشاره به نفوذ غرب در تمامی ابعاد زندگی تاکید داشتند: این کتاب نوعی خودآگاهی به ما می دهد که بفهمیم که هستیم و چه می خواهیم و از عقل و فکر و میراث عمیق دین و حکمت استمداد کنیم.
نجفی: استاد طاهرزاده در این کتاب طرح بزرگی را مطرح کرده
در ادامه این مراسم دکتر موسی نجفی، سخنان خود را با یادی از مرحوم علی دوانی و دکتر محمد مدد پور آغاز نمود و سپس با تقسیم بندی کتاب به سه بخش نقد غرب، انقلاب اسلامی و تمدن اسلامی تاکید داشتند: کتاب با توجه به مدرنیته به انقلاب اسلامی به عنوان واسطه ای برای تمدن اسلامی نگاه می کند.
دکتر نجفی ادامه داد: استاد طاهرزاده در این کتاب طرح بزرگی را پیدا کرده و آن را جا داده که باید به ایشان تبریک گفت.
استاد فلسفه سیاسی و تاریخ اندیشه معاصر با اشاره به ضرورت آشنایی عمیق با تمدن اسلامی گفت: استاد طاهرزاده نه تنها با گذشته تمدن اسلامی آشنایی دارند بلکه به آینده تمدن اسلامی نیز نگاه می کنند و لذا این مسئله را بصورت یک تئوری علمی مطرح کرده اند.
وی با اشاره به خلا تئوری موجود اضافه کرد: استاد طاهرزاده این مباحث را برای جوانان مطرح کرده اند و نوعی جریان سازی فکری ایجاد نموده اند.این کتاب یک نوع فضاسازی اسلامی در رابطه با تمدن است منتها با قرائت شیعی و با توسل به معارف اهل بیت در سایه تمدن ظهور شیعه.
رئیس پژوهشکده فرهنگ،انقلاب و تمدن اسلامی با ترسیم خط قرمز های کتاب،تاکید کرد: ما چیزی به نام بنیاد گرایی و طالبانیسم در تشیع نداریم و این کتاب با طرح مسئله تمدن از اینگونه مسائل مبری گشته است.
ایشان در ادامه با اشاره به پروتستانیسم گفت: این کتاب با تفکری که می خواهد تمدن غربی و تمدن اسلامی را آشتی دهد، مخالف است چرا که ذات سوبژکتیویته تمدن غرب، تمدن اسلامی را قبول ندارد و به همین خاطر گفتگوی تمدن ها از نظر غرب گفتگوی تمدن زنده غرب با تمدن مرده اسلامی است.
دکتر نجفی با بیان پایبندی کتاب به اصولگرایی فرهنگی خاطر نشان ساخت: هنوز وقت مطرح شدن برخی از مطالب کتاب فراهم نشده است و استاد صرفا از روی ضرورت و در پاسخ به سوال پرسش کنندگان به آنها پاسخ گفته اند.
وی در ادامه تمدن اموی و عباسی در کتاب اشاره کرده و افزود: تمدن اسلامی در صدر اسلام وهمچنین در دوران خلافت اموی و عباسی در اثر شریعت و تلاش ائمه ما تولید شد و توقفش به خاطر خلفا بود.
استاد فلسفه سیاسی و تاریخ اندیشه معاصر با بررسی دو نوع تفکر هایدگری و ملاصدرایی تاکید کردند: تصرف در تمدن غرب کار بسیار سختی است که به کمک معارف عمیق عصمت این تصرف صورت می گیرد وما از ایدئولوژی به متادولوژی عبور می کنیم و در این صورت است که پشتوانه های فلسفی در اثر تصرف کم رنگ می شود و به جایگاه خودش که همان ابزار است، بر می گردد.
وی در پایان سخنانشان افزود:استاد در این کتاب خوب توانسته اند از لوتر بازی و طالبانیسم دست بکشند و با جرات به وسیله انقلاب اسلامی بحران غرب را عمیقا نگاه کنند مختصات تمدن اسلامی را با ملاک های شیعی عمیقا درک کنند و این سه موضوع را کنار هم قرار دادن و عبور از آنها کار راحتی نیست ولذا طرح بحث، کار بزرگی است و شجاعت و جسارت علمی استاد جای تقدیر دارد.
طاهرزاده: اگر فردگرایی را رها کنیم به حضور تمدن اسلامی در حاکمیت تاریخی خودمان متصل می شویم
در پایان نوبت به استاد اصغر طاهر زاده رسید که ایشان ضمن استقبال از مباحث مطرح شده ،افزود: جنس تمدن اسلامی دارای زورایای بسیار است که اگر اصلاح نشود جلو نخواهد رفت.
وی با اشاره به برخي انتقادات كه نسبت به محتواي اين كتاب وارد شده است، تاکید کرد: تمدن اسلامي از زمان اهل بيت آغاز شده و با ظهور امام زمان(عج) كامل مي شود.
طاهرزاده با اشاره به برخي نظرات ملاصدرا كه در اين كتاب آمده است، گفت: اظهار نظرات مختلفي درباره ملاصدرا وجود دارد كه نیازمند مطالعه بیشترکتب ملاصدرا است.
نویسنده کتاب تمدن زایی شیعه در ادامه علت شیفتگی تمدن غرب را منافع فردی و ظهور حیات جمعی خوانده و تاکید کرد: اگر ما بتوانیم تمدن اسلامی را از نسبت فردگرایی رها کنیم آنگاه به حضور تمدن اسلامی در حاکمیت تاریخی خودمان متصل می شویم.
***
در ابتدای این جلسه سخنگوی موسسه ساحت حضور گفت: موضوع انقلاب اسلامی به مثابه مقدمه ای برای تمدن اسلامی تلقی می گردد و موسسه ساحت حضور در صدد تبیین و گسترش همین تفکر است.
وی افزود: تفکر استاد طاهر زاده ویژگی های خاصی دارد که از جمله می توان به ژرف نگری و عمق تفکر ایشان اشاره نمود که همین عامل سبب شده در سال های اخیر جوانان بسیاری در جلسات ایشان حضور پیدا کنند. از نظر استاد باید جایی به تمدن اسلامی پرداخته می شد و لذا تمدن سازی یکی از دغدغه های اصلی ایشان در این کتاب است.
وی سخنش را با قرائت بخش هایی از کتاب استاد طاهرزاده پایان داد:
«انقلاب اسلامي به دليل رويكرد خاصش به «عالم غيب و غيب عالم» با مباني نظريِ تمدن غرب كه صرفاً نظر به ماده و ماديات دارد، در تعارض است، ولي متأسفانه بعضاً اين تعارض را صرفاً در ابتذالات اخلاقي نظير مشروبات الكلي و سكس و امثال آن مي‌دانند و لذا غرب را در «جبهه مدنيت» پذيرفته‌اند و در نتيجه به شدت از توانايي آرمان‌هاي انقلاب اسلامي در ساماندهي نظام مدني مخصوصِ به خود غافل گشتند.تمدن زایی شیعه درصدد تبيين اين غفلت و توجه به راه‌كارهاي تحقق تمدن اسلامي است.»
«ما معتقدیم بازسازی امت واحده اسلام که با راهنمایی های ائمه معصومین ممكن گشته، به عهده‌ي شيعه مي‌باشد، و بيداري اسلامي در دوران جديد از نفحات الهي است و لذا نبايد نسبت به آن بي‌تفاوت بود و از آرمان‌های متعالی آن غفلت نمود. بايد در خيزش اسلاميِ قرن حاضر، افق‌هاي حركت را تا تحقق تمدن اسلامي مدّنظر داشت، و لازم است در اين كار، ظرائف و دقائق فراواني مورد توجه قرار گيرد كه از جمله‌ي آنها دو نكته از همه مهم‌تر است؛ يكي آگاهی به چيستي تمدن اسلامي است و ديگري شناخت مانع اصلي تحقق آن تمدن، يعني فرهنگ مدرنيته. اگر خاستگاه فلسفي و اجتماعيِ فرهنگ مدرنيته به خوبي شناخته نشود، انرژي خيزش عظيم اسلامي پس از مدتي هدر مي‌رود و باز جهان اسلام در تارهاي عنكبوتي فرهنگ مدرنيته خود را اسير مي‌يابد و جوانانِ اميدوار به آينده‌ي جهان اسلام نااميد خواهند شد.»
«از آن‌جايي که چيستي تمدن اسلامي مسئله‌ي بسيار مهمي است و خلأ تئوريك براي تبيين اهداف آن هر محققي را که درصدد است در موضوع تمدن اسلامي سخن بگويد آزار مي‌دهد، بحث «تمدن‌زایی شیعه» یا «مسئولیت شیعه در ایجاد تمدن اسلامی» به عنوان فتح بابي در اين امر، کار را به عهده گرفته است. كوتاهي در اين امر موجب جايگزيني‌هاي التقاطي و انحرافي خواهد شد و نيز سبب انجام ندانم‌كاري‌ها و سوء‌استفاده از اين خلأ توسط دشمنان مي‌گردد. ظهور خلق‌الساعه‌ي تئوري‌هاي مجهول و غفلت از تئوري‌هاي هماهنگ با آرمان‌هاي انقلاب اسلامي، گفتگو از تمدن اسلامي را بسيار ضروري كرده است، آن هم به صورتي كه بايد به ظهور امام معصوم (ع) ختم شود.»
«بحث از تمدن اسلامي، عاملي جهت دهنده و برانگيزاننده به سوي آينده‌ي مطمئني است، آينده‌اي كه براي بشر از طريق حكومت جهاني اسلام، تقدير شده است و همان‌‌طور كه امام خميني فرمودند:« اهداف عظيم اين انقلاب، ايجاد حكومت جهاني اسلام است» و به واقع اگر بتوانيم موضوع را به طور صحيح تبيين کنيم، نه‌تنها مسئله‌ي تضاد بين شيعه و سنّي از بين مي‌رود، بلكه جهان اسلام متوجه خواهد شد كه شيعه به عنوان انديشه‌اي که مسئوليت بناي احياء جهان اسلام را دارد به صحنه آمده است و درصدد است از طريق راهنمايي‌هاي اهل‌البيت پيامبر همه‌ي جهان اسلام را به رونق شايسته‌ي خود برساند.»
بخش هایی از مطالب کتاب:
تفاوت برخورد ما با فلسفه یونان، با برخورد ما با فلسفه غرب
شاخصه‌ی نظام مهدوی
چین و بازخوانی تمدن کهن
ارائه‌ی تفسیر درست از تمدن غرب و مدرنیته
تفاوت التقاط فرهنگی با گزینش علمی
جایگاه تمدن اسلامی نسبت به ایده‌آل های بشر
تغییر جهت میل ها، اولین فدم
آفت تعمیم علم غربی به همه تاریخ
شدت و ضعف یک تمدن در زندگی ساز بودن آن
کمیت گرایی غربی و غفلت از کیفیت
تفاوت نگاه فرهنگ مدرنیته و تفکر اسلامی به عالم
و...
فایل پی دی اف کتاب و متن کامل این برنامه:
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها : رونمایی از "کتاب تمدن زایی شیعه" استاد طاهرزاده, اگر فردگرایی را رها کنیم به حضور تمدن اسلامی متصل می‌شویم, ,
توسط : 