حسامالدین برومند
ویژهنامهی نوروزی «روزنامهی خراسان» گفتوگویی با «حمید بقایی»، معاون رییس جمهور و رییس سازمان گردشگری منتشر کردهبود که بخشی از این گفتوگو بازتاب سایتها و رسانهها را در پی داشت. در این گفتوگو آقای بقایی در خصوص نهی رهبر معظم انقلاب درباره «موازیکاری» در سیاست خارجی پاسخ میدهد: «...فرمایش رهبری جای بحث دارد، من در آن جلسه بودم، نهی ایشان مصداقی ندارد، من الان به شما میگویم: آقا مراقب باش که نیفتی، پایت میشکند؛ آیا این به معنی آن است که قبلا افتادهای و پایت شکسته است؟»
صرفنظر از برخی توضیحات دیگر آقای بقایی از جمله دربارهی سفر خودش یا سفر آقای مشایی به اردن، پیرامون گفتهی مورد اشاره از باب «ما قال، نه من قال» سؤالات و نکاتی قابل اعتناست.
در31مرداد سال جاری بنا بر آنچه بهطور علنی در خبرگزاریها و رسانهها منتشر شد، رییس جمهور محترم با توجه به اصل 127 قانون اساسی، آقایان مشایی، بقایی، آخوندزاده و زهره وند را با احکام جداگانهای بهعنوان نمایندگان رییس جمهور در امور خاورمیانه، آسیا، دریای خزر و افغانستان منصوب کرد. اعلان این انتصاب با اعتراض نمایندگان مجلس، حقوقدانان و فعالان سیاسی مواجه شد؛ چراکه اول؛ به صراحت اصل 127 قانون اساسی، انتصاب نمایندگان ویژه از سوی رییس جمهور باید با تصویب هیأت وزیران انجام میشد.
دوم؛ آنچه از احکام انتصاب وزیران ویژه به چشم میخورد، مواردی عام و کلی چون ..« اتخاذ تدابیر هدفمند و هوشمندانه به منظور تعمیق روابط و گسترش همکاریهای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی با کشورهای منطقه»، یا «توسعهی روابط و گسترش همکاریهای متقابل جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آسیایی در بخشهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی» و ... بود در حالی که جواز اصل 127 قانون اساسی برای نمایندگی ویژه در «موارد خاص» و آن هم بر حسب ضرورت است.
سوم؛ در احکام انتصاب تصریح شده بود که همهی دستگاهها و نهادهای مربوط با نمایندهی ویژه همکاری و هماهنگی داشته باشند در صورتی که هماهنگی کلی دستگاهها و نهادها با در نظر گرفتن وظایف ذاتیشان با نمایندهی ویژه فرض اخلال در امور را پرنگ میکند.
مقارن با این فضا و تنها چند روز بعد از انتصاب احکام نمایندگان ویژه از سوی رییس جمهور، رهبر معظم انقلاب در دیدار با رییس جمهور و هیات دولت در 8 شهریور امسال بر پرهیز از کارهای موازی در عرصههای گوناگون از جمله سیاست خارجی و نیز اعتماد وزیران در چارچوب اختیارات وظایفشان تاکید کردند و بالاخره 24 شهریور رییس جمهور محترم در احکامی جدید نمایندگان ویژهی پیشین را به عنوان مشاوره خود دران امور برگزید.
اکنون سؤالی که به میان میآید این است که با توجه به فضای موجود در عرف سیاسی و جامعه در شهریور سال گذشته و سیر این اتفاق پیرامون موضوع انتصاب نمایندگان ویژه، آیا میتوان ادعا کرد که نهی رهبر انقلاب مصداق خارجی نداشته است؟
قرائن و شواهد آشکارا نشان میدهد که نهی رهبر معظم انقلاب پیرامون موازیکاری سیاست خارجی در دیدار با رییس جمهور محترم و هیأت دولت آن هم چند روز پس از موضوع بحث برانگیز نمایندگان ویژه مصداق داشته و ناظر بر موضوع نمایندگان ویژه بوده است؛ ضمن آنکه آقا با تصریح بر موازیکار ی در عرصههای مختلف، عرصهی سیاست خارجی را مورد تأکید قرار میدهد و این قید هرگونه ادعا و بهانه را مبنی براینکه فرمایش رهبری کلی بوده و تنها بیانگر یک مفهوم و نه مصداق بوده است را از میان برمیدارد.
جای شگفتی است که آقای بقایی در دلیل خود مبنی بر اینکه نهی رهبر انقلاب مصداق نداشته است به این مثال متمسک میشود که: «من الآن به شما میگویم آقا مراقب باش که نیفتی پایت میشکند، آیا این به معنی آن است که قبلا افتادهای و پایت شکسته است؟ » هر چند در مثل مناقشه نیست، اما مثال مزبور به لحاظ منطقی نمیتواند در مقام تبین بحث مفهوم و مصداق باشد. به قول منطقیون مفهوم همان تصور ذهنی ما از امور مختلف است و مصداق آنچیزی است که مفهوم بر آن صدق کند؛ در مانحن فیه، رهبر معظم انقلاب بر پرهیز از موازیکاری در سیاست خارجی تأکید میکنند و با توجه به عنصر زمان و بیانات راهبردی معظم له در امور جاری کشور این نهی ایشان مصداق دارد و تنها یک هشدار نسبت به آینده نبوده است.
افزون بر این، سابقه و لاحقهی موضوع هم دلالت بر آن دارد که نهی رهبر انقلاب مصداق داشته است؛ چراکه چند روز قبل از فرمایش آقا نمایندگان ویژه منتصب شده بودند و این موضوع با بازتاب افکار عمومی و رسانهها همراه بود و بعد از تأکید مقام معظم رهبری، نمایندگان ویژه تبدیل به مشاور میشوند و این نشان میدهد که نمیتوان موضوع را تنها در حد یک توصیه یا هشداری ناظر بر آینده تأویل و تفسیر کرد.*
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها : صرفاً جهت اطلاع آقای بقایی!, ,