مازوخيسم رسانه‌اي صداوسيما در مقابل فرهنگ ايراني
 

 

منصور حداد

در سال‌هاي ابتدايي دهه 70، شبكه دوم سيماي جمهوري اسلامي، سريال پدرسالار را به خانه هاي مردم ايران آورد. اين مجموعه يك خانواده ايراني را به تصوير مي كشيد كه عروس جوان و تازه رسيده فاميل حاضر نيست رسم و رسوم را بپذيرد و داماد را به شكستن هنجارهاي فاميل مجاب مي كند. از آن سو، پدر خانه نيز با رفتاري متكبرانه و متبخترانه حاضر به پذيرفتن آزادي عمل براي پسر و عروسش نشد و آنها را از مجموعه فاميل مطرود كرد.

آسيب شناسي توسط دلسوزان و كارشناسان خبره در حق يك جامعه و سپس تبديل شدن به كالاهاي رسانه اي تبليغي يك وظيفه خطير و اقدام فاخر است. آسيب شناسي خوب يعني انتقاد از نقاط منفي و برجسته كردن نكات مثبت. در اين سريال پربيننده، دلسوزي و دل‌پاكي محمدعلي كشاورز به عنوان پي‌رنگ و پس زمينه رفتارهاي آگرانديسمان شده وي مطرح مي شد. رفتارهاي پدر خانواده رويكردي ديكتاتوري و اقتدارمآبانه است كه مشام هر بيننده را انصاف مي دهد.

پس از نزديك به 20 سال آسيب شناسي هاي مختلف رسانه ملي در تبعيت فرزندان نسبت به پدرهاي غير منطقي باز هم سريالي توليد شده است به نام "ستايش"! عجيب اينكه تاريخ ماجراهاي اين فيلم مربوط به همان دوره سال هاي بعد از جنگ و ابتداي دهه 70 است. پدري بازاري و سنتي و لوطي منش اين بار با نقش آفريني داريوش ارجمند، بر خانواده اي پدري مي كند كه فرزندانش بايد از دستورات غيرمنطقي و زورگويانه پدر تبعيت محض و مو به مو كنند. اما اين بار پسر خانواده است كه ياغي شده است و به دنبال عشق پيش از ازدواج خود رفته است. علاقه شگفت انگيز پدر اين خانواده ايراني به اولاد ذكور، نيز از ديگر آسيب شناسي هاي احتمالي تهيه كنندگان سريال است. آيا عشق و عطوفت عميق پدران و مادران ايراني از بدو تولد تا لحظه مرگ هيچ تصوير ديگر و مولفه چشمگيري براي رسانه ملي و تهيه كنندگانش ندارد كه بخواهند به آن بپردازند. نمونه‌اش جمله معروف "دخترها بابايي هستند" گوياي عشق وي‍ژه پدران ايراني نسبت به دختران‌شان است كه در فرهنگ هاي ديگر كمتر ديده مي شود.

اما سوال اينجاست، چند درصد از خانواده هاي ايراني از چنين اختلال‌هايي رنج مي برند. اما سوال جدي تر آن است كه اين موضوع مربوط به 20 سال پيش مي شد و رسانه ملي پيش تر به آن پرداخته بود. البته از اين دست سريال ها، انواع و اقسامش، مانند "آسمان هميشه ابري نيست" هر سال هم تحويل مخاطب مي‌شود.

اين نوع انتقادورزي اغراق آميز از هويت ايراني سنتي بيشتر شبيه نوعي هتاكي و فحاشي به خود محسوب مي شود. ظاهرا يكي از اختلالات روان شناختي انسان ها، لذت بردن از رنج دادن به خود است. آيا اين اختلال را مي توان توسعه داد و از مازوخيسم هاي اجتماعي و جمعي صحبت كرد، كار اساتيد فن جامعه شناسي و روان شناسي است. آيا اين اختلال را مي توان به رسانه اي كه صفت ملي را يدك مي كشد و خود را سخنگوي ملت مي داند، نسبت داد؟ اينجا نيز اساتيد فرهنگ و رسانه بايد ارزيابي كنند.

از اين دست خودكم بيني ها و بدسليقگي ها رويه عام و شايع رسانه ملي شده است. امسال شب سوم خرداد، شب جشن سرور ملت ايران در فتح خرمشهر، فيلم سينمايي دوئل پخش شد. فيلمي كه در آن حميت و شجاعت و درايت رزمندگان و مردم ايران را در دفاع از منافع و اسناد با اهميت ايران به زيبايي به تصوير مي كشد. اما سازنده فيلم معتقد است كه علي‌رغم رشادت ها و جان‌فشاني‌ها مسئولين بالادستي يك گاوصندوق طلاي مسروقه را به جاي منافع واقعي ملت ايران به آنها قالب كرده اند. فيلم ميلياردي ساخته سينماي وزارت ارشاد دولت خاتمي، بدون ترديد، يك فيلم ترديدافكن در حقيقت مواضع انقلاب اسلامي در قبال جنگ بوده و هست. البته كسي نبايد وجود منكر برخي اشتباه‌ها و خطاها در فضاي دفاع مقدس شود. چيزي كه طبيعي يك مجموعه انساني است. اما برجسته كردن كل دفاع مقدس در حفظ شهر خرمشهر به عنوان يك دروغي كه از مسئولين بالادستي به مدافعان مظلوم شهر حقنه شد، در شب فتح خرمشهر از همان مازوخيسم و خودآزاري مذكور است.

قطعاً شب ميلاد حضرت زهراي مرضيه سلام الله عليها و روز زن و روز مادر، اكثريت مطلق خانواده هاي ايراني مشغول خوشحالي و دور هم نشيني و تقدير از مادران خود هستند. اما برنامه شبكه پربيننده سه مي خواهد ناراحتي و غم‌گساري به حق بخش كوچكي از جامعه ايراني را به آن تعداد پيامك شماره يك افزون كند. انسان متدين هيچ گاه از مردن عزيز ديگران خوشحال نمي شود. البته ايرانيان نيز بعد از فوت بستگان نزديك، اولين كاري كه مي كنند به كساني كه مجلس شادي در پيش دارند، تماس برقرار مي كنند و خواستار به تعويق نيانداختن برنامه آنها مي شوند.

اين عقل رسانه اي معوج از سوي كدام نهاد بايد نظارت و اصلاح شود؟


نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:





برچسب ها : مازوخيسم رسانه‌اي صداوسيما در مقابل فرهنگ ايراني, ,