آمار
وب سایت:
سجاد حسین نیا (کارشناس شبکه تحلیلگران تکنولوژی ایران): با اجرای مرحله اول قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، گام مهمی در جهت رسیدن به اهدافی مانند توزیع عادلانه یارانه‌ها به اقشار مختلف مردم، اصلاح الگوی مصرف و کاهش رشد فزاینده مصرف انرژی در کشور برداشته شد.
با این حال، مشکلاتی نظیر افزایش حجم قبوض پرداخت نشده، فشار هزینه ای به بخش تولید، افزایش تورم به دلیل افزایش قیمت حامل‌های انرژی و تحقق نیافتن سهم 30 درصدی این بخش، دستاوردهای اجرای قانون را تحت تاثیر خود قرار داده است.
با توجه به اظهارات رئیس‌جمهور مبنی بر امکان افزایش یارانه‌های نقدی به سه برابر میزان کنونی، در ادامه، سیاست‌های پیشنهادی به منظور پیشبرد هدفمندی یارانه‌ها در مراحل بعدی به صورت ترکیبی از پرداخت نقدی و غیر نقدی ارائه شده است:
1- ضرورت پرداخت یارانه‌های نقدی در کارت انرژی خانوار:
پیشنهاد می‌شود از این پس، یارانه نقدی پرداختی به مردم در کارتی تحت عنوان کارت انرژی خانوار واریز شود تا ابتدا هزینه قبوض مصرفی خانوارها در کنتورهای مجزا کسر و مابقی مبلغ آن، قابل برداشت باشد. درنتیجه فشار هزینه‌های معوق ناشی از قبوض پرداخت نشده کاهش یافته و منابع سازمان هدفمندی یارانه‌ها جهت باز توزیع در زمان کوتاه‌تری احيا و تجهیز می‌شود.
2- پرداخت غیر نقدی یارانه پله اول مصرف برق و گاز خانگی:
الف- برق خانگی
در صورتی که دولت 100 کیلووات‌ساعت پله اول برق مصرفی را برای تمامی خانوارها رایگان كند، با فرض قیمت غیریارانه‌ای 83 تومان به ازای هر کیلووات‌ساعت، معادل 8300 تومان یارانه غیرنقدی در قبوض خانوارها منظور می‌شود. حال اگر تعرفه پله دوم مصرف یعنی 100 تا 200 کیلووات‌ساعت با قیمت غیر یارانه‌ای 83 تومان محاسبه شده و از مشترکین پرمصرف در پله‌های بالاتر مبلغ بیشتری دریافت شود، یارانه برق خانگی در گام دوم به صورت کامل هدفمند می‌شود.
ب- گاز خانگی
با رایگان شدن 100 مترمکعب در پله اول گاز خانگی، با فرض قیمت غیر یارانه‌ای 250 تومان به ازای هر متر مکعب، معادل 25 هزار تومان یارانه غیرنقدی به هر خانوار اختصاص می‌یابد و پله‌های بعدی بر اساس شرایط اقلیمی خاص خود با قیمت‌های بالاتر تعیین می‌شود.
رایگان شدن پله اول برق و گاز به جای پرداخت یارانه نقدی، علاوه بر آن که حداقل نیاز رفاهی خانوارها را به این دو حامل انرژی برآورده می‌کند، امکان دریافت هزینه بیشتر از مشترکین پرمصرف را تسهیل می‌كند.
3- اختصاص سهمیه ماهانه 60 لیتر بنزین به هر خانوار و نه هر وسیله نقلیه:
سهمیه بنزین یارانه‌ای از طریق همان کارت انرژی در اختیار خانوارها قرار گیرد و 60 لیتر بنزین نیمه یارانه‌ای به هر خانوار و نه هر وسیله نقلیه اختصاص یابد. بنابراین، توزیع یارانه بنزین میان خانوارهای دارای خودرو به عدالت نزدیک‌تر شده و به خانوارهایی که بیش از یک خودرو دارند، سهمیه اضافه تری اختصاص نمی‌یابد.
4- افزایش قیمت بنزین آزاد به 950 تومان:
قیمت بنزین آزاد از 700 تومان به قیمت واقعی 950 تومان شامل قیمت تحویل در خلیج فارس (فوب) به همراه 20 درصد مالیات و 10 درصد هزینه حمل، افزایش یابد. بنابراین مصرف‌کنندگان بنزین، هزینه واقعی آن را پرداخت کرده و از اختصاص یارانه بیشتر به افرادی که بیش از سهمیه مصرف دارند، جلوگیری می‌شود. همچنین دولت با تخصیص ماهانه 33 هزار تومان معادل 550 تومان برای 60 لیتر سهمیه بنزین به خانوارهای فاقد وسیله نقلیه، یارانه بنزین خودروهای شخصی را به صورت کامل هدفمند می‌کند.
5- افزایش یارانه‌های پرداختی با تخصیص غیر نقدی:
با اتخاذ سیاست‌های فوق، معادل 66 هزار و 300 تومان یارانه غیرنقدی به هر خانوار افزوده می‌شود که با فرض عدد 3.6 به عنوان بعد خانوار، یارانه ماهانه پرداختی به هر نفر از 45 هزار و 500 تومان به 64 هزار تومان افزایش می‌یابد. در این حالت، نقدینگی افزایشی نداشته و از حجم قبوض پرداخت نشده به مرور کاسته می‌شود.
6- استفاده از اثر جانشینی گاز برای خودروهای عمومی:
الف- تاکسی‌ها: پیشنهاد می‌شود با توجه به افزایش جایگاه‌های اختصاصی CNG و همچنین رسیدن قیمت گاز به 90 درصد قیمت‌های صادراتی، سهمیه بنزین تاکسی‌ها به 60 لیتر در ماه کاهش یابد و جایگاه‌های اختصاصی CNG به نحوی در اختیار تاکسی‌ها قرار گیرد که زمان سوخت گیری از 10 دقیقه بیشتر نشود.
ب- آژانس‌های مسافربری و ماشین‌های آموزش رانندگی: از آنجا که کارکرد آژانس‌های مسافربری و ماشین‌های آموزش رانندگی به منزله کارکرد بخش خصوصی و نه بخش عمومی است و از طرفی آژانس‌های متعددی در سطح شهر بدون دریافت سهمیه بنزین یارانه-ای به فعالیت می‌پردازند، سهمیه این بخش نیز به میزان سهمیه خودروهای شخصی کاهش یابد. حذف سهمیه بنزین نیمه یارانه‌ای مازاد این خودروها به افزایش عدالت و شفافیت در بازار منجر شده و بار هزینه‌های بخش خصوصی از عموم مردم برداشته می‌شود.
ج- وانت‌بارها: درصد قابل توجهی از مالکان وانت‌بارها صاحب مشاغل آزاد هستند و اختصاص سهمیه به این گروه نمی‌تواند به صورت هدفمند و تنها به فعالان این بخش صورت گیرد. از طرفی برخی از مالکان وانت‌بارها انگیزه کمی در دوگانه سوز کردن وسیله نقلیه خود دارند. با کاهش سهمیه بنزین این خودروها به 60 لیتر و فراهم کردن امکان استفاده آنان از جایگاه‌های اختصاصی CNG، سوء استفاده از سهمیه اختصاصی از بین رفته و انگیزه دوگانه سوز کردن این خودروها افزایش می‌یابد. در عین حال با اولویت دادن به دوگانه سوز شدن وانت بارها در کوتاه مدت و استفاده از موتورهای دیزلی در میان مدت وابستگی هزینه خدمات به قیمت یا سهمیه بنزین کاهش خواهد یافت.
7- اتخاذ راهبرد قیمتی- مقداری در هدفمندی یارانه‌های بخش صنعت:
صنایع پرمصرف کشور شامل فولاد، صنایع شیمیایی و مواد ساختمانی دارای سهم سرمایه گذاری بالا و اشتغال زایی پایینی هستند و بیش از 60 درصد یارانه دولت در بخش صنعت را به خود اختصاص می‌دهند. از آن جا که میزان انرژی مصرفی صنایع مذکور در سطح دنیا به ازای یک واحد تولید، مشخص است، با اتخاذ راهبرد قیمتی- مقداری بر اساس الگوی مصرف خاص هر یک می‌توان بهره‌وری آن‌ها را افزایش داد؛ به این نحو که با تعیین الگوی مصرف به ازای واحد تولید، مصارف کمتر از الگو مشمول تعرفه یارانه‌ای و به ازای مصارف بیش از الگو مشمول تعرفه‌های بالاتری شوند. به علاوه لازم است هر سال تعرفه‌های بالای الگوی مصرف نسبت به سال قبل افزایش داشته باشد تا انگیزه کافی برای کاهش مصرف و رسیدن به الگو ایجاد شود.
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها : افزایش‌یارانه, یارانه غیرنقدی, اجرای مرحله اول, قانون هدفمند کردن یارانه‌ها, گام مهم, توزیع عادلانه یارانه‌ها, اقشار مختلف مردم, اصلاح الگوی مصرف, کاهش رشد مصرف انرژی, ,
توسط : 