گروه فرهنگي- مهدي آذرپندار: پس از مشخص شدن نتايج نظرسنجي مردمي هفته‌ي گذشته‌ي برنامه‌ي "پارك ملت"، مسعود ده‌نمكي و فيلم‌هايش دوباره به موضوع بحث بسياري از رسانه‌ها تبديل شده‌اند. گروهي او و "اخراجي‌ها"‌يش را به دليل كسب رتبه‌ي نخست در اين نظرسنجي تحسين مي‌كنند و گروه ديگري دقيقاً به همين دليل، او و اين نظرسنجي را مورد بدترين توهين‌ها قرار مي‌دهند و با لطايف الحيلي قصد دارند رأي قاطع مردم را به گونه‌اي تفسير كنند كه سرانجام آنچه آنان مي‌خواهند، از اين نظرسنجي استحصال شود!

اما در ميان حجم بالاي اين بحث‌هاي داغ رسانه‌اي، ديروز از سوي خبرگزاري فارس خبري در مورد ده‌نمكي منتشر شد كه كمي تأمل برانگيز به نظر مي‌رسيد. عنوان خبر اين بود "طنز نوروزي شبكه يك به ده‌نمكي رسيد" و ذيل اين عنوان توضيح داده شد كه ده‌نمكي نويسندگي و كارگرداني سريال نوروزي شبكه‌ي اول سيما را با موضوع راهيان نور برعهده گرفته و تا به حال حدود 70 درصد از کارهای مقدماتی ساخت آن هم توسط او و ديگر همكارانش انجام شده است.

شايد در نگاه اول، در اين خبر هيچ نكته‌ي تأمل برانگيز و عجيبي به چشم نخورد؛ چرا كه از سويي مهارت ده‌نمكي در زمينه‌ي نويسندگي و كارگرداني كمدي‌هاي مرتبط با دفاع مقدس بر كسي پوشيده نيست و از سوي ديگر، وي با ساخت سريال "دارا و ندار" در حوزه‌ي سريال‌هاي نوروزي صاحب تجربه است و بر همين مبنا به نظر مي‌رسد كه انتخاب او از سوي شبكه‌ يك، انتخابي معقول و مناسب است. اما اگر فقط كمي به عقب بازگرديم و روند كاري ده‌نمكي و اخبار پيرامونش را از ابتداي سال 89 مورد بررسي قرار دهيم، حتماً متوجه ايراد كار خواهيم شد.

ده‌نمكي در سال 89 پس از فراغت از نوشتن فيلمنامه‌ي "اخراجي‌ها 3"‌ و اخذ مجوزهاي لازم، بلافاصله فيلمبرداري اين فيلم را در نيمه‌ي دوم سال 89 كليد زد تا فيلم به جشنواره برسد. هر چند به دليل همين آغاز ديرهنگام فيلمبرداري و تمام نشدن مراحل فني فيلم در موعد مقرر، اين فيلم نتوانست اكران مناسبي در جشنواره‌ي فيلم فجر داشته باشد و حتي در سالن مطبوعات هم به نمايش درنيامد. پس از اتمام جشنواره، پيگير‌ي‌هاي ده‌نمكي براي اكران فيلمش در نوروز 90 شروع شد.

سال 90 براي ده‌نمكي در شرايطي آغاز شد كه او از يكي دو هفته قبل از آغاز سال، شديداً به عنوان تهيه‌كننده‌ درگير اكران "اخراجي‌ها 3" شده‌بود. مصاحبه‌هاي مطبوعاتي و تلويزيوني پرتعداد او، رسيدگي به وضعيت اكران و تبليغات فيلمش در تهران و شهرستان‌ها، ساماندهي و حضور در اكران‌هاي خصوصي فيلم و مبارزه با قاچاق اينترنتي "اخراجي‌ها 3"، مهم‌ترين مشغله‌هاي ده‌نمكي در دو ماهه‌ي نخست سال 90 به شمار مي‌رفتند. حتماً تأييد مي‌كنيد كه او با اين حجم مشغله‌ي كاري، احتمالاً نمي‌توانسته به كار مهم ديگري همچون نوشتن فيلمنامه بپردازد.

به هر حال، با پايان اكران فيلم در تهران در سوم خرداد ماه سال جاري، از مشغله‌ي فراوان ده‌نمكي كاسته شد تا او بتواند در اين مدت دوباره به فيلمنامه‌نويسي بپردازد؛ اما با اين وجود هنوز اكران "اخراجي‌ها 3" در شهرستان‌ها ادامه داشت و در كنار آن، ده‌نمكي بايد براي ورود اين فيلم به شبكه‌ي خانگي هم برنامه‌ريزي مي‌كرد.

در حالي كه ده‌نمكي قبلاً چند باري از احتمال ساخت اخراجي‌هاي 4 خبر داده بود، در اوايل مرداد ماه رسماً اعلام كرد كه در حال نوشتن فيلمنامه‌ي جديدترين كارش با عنوان "رسوايي" يا "اخراجي‌ها 4" است. سرانجام هم در هفدهم مرداد ماه با قرار دان پستي در وبلاگش، از اتمام اين فيلمنامه خبر داد. كمي بعد، در هفتم شهريور ماه اين فيلمنامه مجوز ساخت گرفت تا انتظار علاقه‌مندان به كارهاي ده‌نمكي براي ديدن اثر جديد او خيلي طولاني نشود. چه‌آنكه او در همين ايام در مصاحبه با سايت كافه‌سينما ابراز اميدواري كرده بود كه "رسوايي" به جشنواره‌ي فيلم فجر مي‌رسد!

حالا در شرايطي كه در آخرين روزهاي شهريور 90 قرار داريم، انتشار خبر پذيرفتن نويسندگي و كارگرداني سريال نوروزي شبكه‌ي يك سيما از سوي ده‌نمكي، حكايت از پركاري غيرمتعارف او دارد. جالب آن است كه در خبر فارس اشاره شده كه تا به حال حدود 70 درصد از کارهای مقدماتی ساخت اين مجموعه انجام شده است. اگر اين خبر صحت داشته باشد، در اين صورت بايد از ده‌نمكي پرسيد كه او چگونه مي‌خواهد هم "رسوايي" را به جشنواره‌ي فجر برساند و هم سريال نوروزي شبكه‌ي اول را در همين مدت كليد بزند؟

البته نمي‌توان انكار نمود كه برخي از كارگردان‌هاي سينما و تلويزيون ايران از عهده‌ي چنين پركاري عجيب و غريبي بر مي‌آيند. به طور مثال مي‌توان به سيروس مقدم اشاره كرد كه در سال‌هاي قبل در كارنامه‌ي او ساخت سه سريال در سال هم مشاهده شده است! اما اين حقيقت نيز كه در اثر در پيش گرفتن چنين روندي، هميشه كيفيت كار فدا مي‌شود، غير قابل انكار است. همين سيروس مقدم نيز اخيراً گزيده كار شده است و در اثر همين گزيده‌كاري اوست كه در نوروز 90، سريال موفق و درخشاني همچون "پايتخت" خلق مي‌شود.

مسعود ده‌نمكي هم مطمئناً از اين قاعده مستثنا نيست و پركاري او قطعاً موجب افت كيفي و محتوايي آثار او خواهد شد. عده‌اي معتقدند همين شتاب او در نوشتن فيلمنامه‌ي "اخراجي‌ها 3"، به وضوح در كيفيت اين فيلم تاثير گذاشته و حتي موجب ايجاد رگه‌هايي از ابتذال در آن شده است.

نمي‌توان انكار كرد كه برخي از شوخي‌هاي موجود در "اخراجي هاي 3"، بعضي از متعصب‌ترين هواداران سينماي ده‌نمكي را هم رنجاند. به طور مثال استفاده‌ي فراوان فيلم از موسيقي‌هاي مبتذل و بازاري و اقتباس از يكي از مبتذل‌ترين موزيك ويدئوهاي اخير، شوخي با روضه‌خواني، شوخي با اصطلاحاتي همچون "لب زدن" و امثال آن، موجب شد تا فيلم نتواند محبوبيت و موفقيت دو شماره‌ي قبلي آن را تكرار كند.

به عقيده‌ي بسياري، پررنگ شدن رگه‌هاي ابتذال در آثار ده‌نمكي بعد از ساخت قسمت اول اخراجي‌ها،‌ ريشه در همين پركاري او دارد و از آنجا نشأت مي‌گيرد كه او وقت كمي براي نوشتن فيلمنامه صرف مي‌كند. اين در حالي است كه او براي نوشتن فيلمنامه‌ي "اخراجي‌ها1" -كه قطعاً موفق‌ترين فيلم در اين سه‌گانه به شمار مي‌رود- مدت‌ها وقت گذاشته و با چند تن از مطرح‌ترين فيلمنامه‌نويسان سينماي ايران در زمينه‌ي كمدي، مشورت كرد. اما تداوم نداشتن چنين روندي در سري دوم و سوم اخراجي‌ها، موجب شد كه به قول مسعود فراستي به جاي آنكه شوخي‌ها در خلال فيلمنامه‌هاي اين دو فيلم گنجانده شود، خود اين شوخي‌ها محور شده و فيلمنامه بر اساس آنها جلو مي‌رود!

به هر حال، اين روزها به موازات آنكه ده‌نمكي طبق نظرسنجي‌ها به عنوان مردمي‌ترين و محبوب‌ترين كارگردان سينماي پس از انقلاب ايران شناخته مي‌شود، مي‌توان به وضوح شاهد افزايش هشدارهاي دلسوزانه‌‌ي دوستداران و هم‌سنگران ده‌نمكي نيز بود كه جهت جلوگيري از تضعيف آثار او و از دست دادن چنين جايگاهي در آينده صادر مي‌شود. بديهي است كه ماهيت اين انتقادها و هشدارها، با ماهيت خيل نقدهاي ناجوانمردانه‌ و بي‌اساس طيف روشنفكري و سينماگران غربزده كاملاً متفاوت است.

اما شايد در اين مدت، مهم‌ترين هشدار به ده‌نمكي را، استاد و مراد ده‌نمكي -يوسفعلي مير شكاك- به او داده باشد. آنجا كه در ميان خيل تحسين‌ها و تمجيد‌هايي كه نثار ده‌نمكي مي‌كند، مي‌نويسد:

«سينما لغزاننده است، سينما لغزاننده است، سينما لغزاننده ... باز هم بايد گفت!؟ به ده‌نمكي گفتم لغزيدنت را ديدم، يك فريم يا دو فريم كه هيچ كس آن‌ها را در آن شلوغي و در ميان قهقه‌ي پي‌درپي خنده‌ها نمي‌تواند ببيند. مواظب خودت باش! لب سرسره‌اي! اگر سر خوردي و پايين افتادي يادت نرود كه خواجه‌ي جهان عليه‌ رضوان الله المستعان فرموده است: سزاي ماست بهشت اي خداشناس برو، كه مستحق كرامـت گناهكاراننـــد»

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: