
در حالي كه در روزهاي گذشته اخبار زيادي از احتمال ارائه اسناد مطالعات ادعايي عليه ايران در گزارش نوامبر 2011 يوكيا آمانو مديركل آژانس بينالمللي انرژي اتمي منتشر شده است و مشخصاً رويترز در گزارشهايي به نقل از ديپلماتهاي مستقر در وين، اين ادعا را مطرح كرده بود، برخي گزارشها حاكي از آن است كه با نزديك شدن به زمان انتشار اين گزارش، آمانو ترديدهاي جدي براي قمار با آبروي آژانس دارد.
به گزارش رجانيوز، آمانو در گزارش سپتامبر 2011 بهطور اجمالي به اين موضع پرداخت و اعلام كرد که بسیاری از کشورهای عضو شواهد و قرائنی ارائه کرده اند که در تهیه گزارش موثر بوده است. وي اطلاعات دریافت شده را "معتبر، مفصل و جامع" توصیف کرد.
تا پيش از گزارش سپتامبر 2011، ادعاي فعاليتهاي مخفيانه اتمي ايران تاكنون به اين صراحت در گزارشهاي آژانس مطرح نشده بود و مديركل معمولاً با رونويسي از گزارشهاي قبلي اظهار ميداشت كه جمهوری اسلامی به تعهدات خود از جمله اجرای مفاد پروتکل الحاقی و تعلیق فعالیتهای مرتبط با غنیسازی، عمل نکرده، بنابراين آژانس نميتواند تأييد كند كه ايران برنامه هستهاي ندارد اما در اين گزارش علاوه بر تكرار بخش اول اين ادعا، افزوده شده كه این نگرانی وجود دارد که تهران در حال کار بر روی یک برنامه سلاح اتمی باشد و در ادامه نيز ادعاي فعاليت مخفيانه اتمي مطرح شد.
پس از انتشار اين گزارش نيز برخي تحليلگران با يادآوري "ناكارآمدي تحريمها عليه ايران، شكست مذاكرات با 1+5 بهدليل پافشاري اين گروه بر پيششرطهاي غيرمنطقي خارج از تفاهم مذاكرات ژنو3، تحولات منجر به بيداري اسلامي در كشورهاي عربي"، خاطرنشان كردند كه آژانس بهجاي اينكه پرونده كشورمان را به حالت عادي بازگرداند، همان ادعاهاي موجود در مطالعات ادعايي را كه از سوي سيا تهيه شده بود، بهعنوان آتش تهيه دور جديد فضاسازيها تكرار كرده است.
رجانيوز پيش از اين خبر داده بود كه دو نفر از اعضاي مرتبط با سرويسهاي امريكا و انگليس نقش محوري در تنظيم گزارشهاي فصلي آژانس در مورد ايران را برعهده گرفتهاند.
نفر اول از این دو نفر یک دیپلمات انگلیسی با نام "گراهام اندرو" است که با سمت مشاور مدیرکل آژانس فعالیت می کند. وی پیش از این همکار جان ساورز در وزارت خارجه انگلیس بوده و همچنان مستقیما به وی گزارش می دهد. فرد دوم هم فردی است به نام "لری جانسون" که سمت مدیر کل حقوقی آژانس را بر عهده دارد.
جانسون هم ارتباط هایی مستمر و نه چندان پنهانی با "گری سیمور" مشاور امور خلع سلاح باراک اوباما و یکی از تندروترین چهره های کاخ سفید علیه ایران و "لئون پانتا" رییس سیا دارد. علاوه بر این شواهدی موجود است که این دو با "هاتچینسون" بازرس سابق آژانس که به دلیل ارتکاب تخلفات متعدد از ایران اخراج شد و اکنون در دبیرخانه آژانس مشغول کار است، ارتباطات تنگاتنگی دارند.
اما در شرايط كنوني، دیپلمات های غربی می گویند با وجود فشار سنگین امریکا و چند کشور دیگر بر آژانس برای انتشار اسناد مطالعات ادعایی در گزارش نوامبر 2011، دبیرخانه آژانس از این حیث که بتواند ایران را دقیقاً متهم به تلاش برای ساخت سلاح هستهای کند، کاملا مردد و هراسان است.
طی دو هفته گذشته مجموعه وسیعی از گزارش ها منتشر شده که همه آنها حکایت از آن دارد که آژانس قصد دارد در گزارش ماه آینده صراحتا ماهیت برنامه هسته ای ایران را نظامی اعلام کرده و اسناد وجود ابعاد نظامی در برنامه هسته ای ایران را با این بهانه که ایران حاضر به مذاکره درباره آنها نیست، منتشر کند.
بر اساس گزارش "ايران هستهاي"، بسیاری از تحلیلگرانی که این گزارش ها با استناد به تحلیل های آنها نوشته شده، ادعا کرده اند آژانس قصد دارد همان کاری را با پرونده هسته ای ایران بکند که در گزارش سپتامبر 2011 خود با سوریه کرد یعنی به صراحت اعلام کند که برنامه هسته ای ایران نظامی است.
به عقیده تحلیلگران در تهران، انجام این اقدام از جانب آژانس در حقیقت به این معناست که آژانس می خواهد بعد از چیزی حدود یک دهه بازرسی از برنامه هسته ای ایران و بدون آنکه حتی یک مورد از انحراف برنامه به سمت مقاصد نظامی از جانب بازرسان گزارش شده باشد، مسئله ماهیت در مورد برنامه هسته ای ایران را تعیین تکلیف کرده و آن را نظامی اعلام کند. این در حالی است که آژانس تاکنون از اظهار نظر قطعی در مورد ماهیت برنامه ایران خودداری کرده بود.
این اقدام پس از آن صورت می گیرد که مطابق برخی گزارش های موجود، امریکایی ها از آژانس خواسته اند یک ارزیابی شفاف (clear assesment) درباره برنامه هسته ای ایران ارائه کند.
اما در حالی که بسیاری از منابع غربی از قطعی بودن این موضوع در گزارش ماه آینده آمانو خبر می دادند، اخیراً گزارش هایی در برخی منابع غربی منتشر شده که نشان می دهد آژانس هنوز در این مورد به تصمیم قطعی نرسیده و به شدت مردد است که آیا یک چنین اقدامی به لحاظ فنی و حقوقی قابل دفاع خواهد بود؟
فردریک دال در گزارشی از مبدأ وین برای خبرگزاری رویترز که روز جمعه 29 مهر 1390 (21 اکتبر 2011) منتشر شده، تردید آژانس را اینگونه توصیف می کند: «نمایندگان کشورهای غربی در آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کردند انتظار داشتند آژانس سند شدیداللحنی را علیه ایران منتشر کند، اما ممکن است آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، بهطور مستقیم اعلام نکند که ایران سرگرم اجرای برنامه ساخت سلاح هسته ای بوده است. دیپلمات های غربی خواستار آن هستند که مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به دنبال کردن چنین برنامهای از سوی ایران اشاره کند.»
مسئله دیگری که به گفته تحلیلگران غربی آژانس را به وحشت انداخته، این است که اولا این اسناد مخالفان زیادی درون آژانس دارد که عقیده دارند ایران مشغول ساخت سلاح هسته ای نیست و ثانیا متن اسناد به هیچ وجه به آن قوتی که امریکا ادعا می کند نیست.
تونی کارون در تحلیلی که هفته نامه تایم آن را در روز 27 مهر 1390 (19 اکتبر 2011) منتشر کرده، در این زمينه مینویسد: «امریکا از آژانس می خواهد که صریحا در کنار کشورهایی قرار گیرد که معتقدند ایران از برنامه انرژی هستهایاش به عنوان پوشش یک برنامه نظامی استفاده می کند، اما چنین درخواستی از آژانس یک استراتژی خطرناک است. ارجاع پرونده عراق به شورای امنیت و سخنرانی توجیهی کالین پاول هنوز در خاطر اکثر کشورهای دنیا مانده است. ایران تاکید می کند اسنادی که اوباما خواستار انتشارشان است، جعلی هستند.کشورهایی مانند روسیه، چین و ترکیه نیز معتقد نیستند ایران در حال ساخت بمب هسته ای است.»
فرانسوا رژه مدیر مرکز تحلیل های استراتژیک فرانسه هم در گفت وگویی با لوپوئن که روز 23 مهر منتشر شده، تاکید می کند این ممکن نیست که آژانس بتواند بر مبنای اسناد موجود ایران را به ساخت سلاح هسته ای متهم کند. وی می گوید: «برنامه ایران با برنامه کره شمالی تفاوت اساسی دارد. در خصوص کره شمالی، نمونه هایی که از روی میله های پلوتونیوم برداشته شده بود، مدارکی ابطال ناپذیر ارائه می کرد. اما در مورد ایران هیچ کس اینجا قادر نیست که ثابت کند ایران تعدادی از سانتریفوژهای خود را منحرف کره تا اورانیوم 90 درصدی تولید کند. بهعبارت دیگر هیچ کس نمی تواند ثابت کند که ایران در تدارک تولید بمب است».
رژه همچنین تاکید می کند که آژانس هیچ سند جدیدی در اختیار ندارد بلکه امریکا آن را تحت فشار گذاشته، تا از اسناد قبلی ارزیابی سیاسی جدیدی ارائه کند.
آخرین کد باز هم مربوط به گزارش خبرگزاری رویترز از وین است. این خبرگزاری در گزارشی که روز 23 مهر 1390 و به قلم فردریک دال نوشته شده آورده است: «دیپلماتها و تحلیلگران درباره اینکه آمانو حکم مشخصی درباره ایران ارائه کند، همانند آنچه درباره سوریه در گزاش ماه مه خود صادر کرد، ابراز تردید کردند. آمانو در گزارش مه خود درباره سوریه گفت تاسیسات سوریه که اسرائیل در سال 2007 بمباران کرد، به احتمال زیاد راکتور هسته ای مخفی بوده است. یک کارشناس در زمینه هسته ای گفت: رسیدن به نتیجه ای همانند آنچه درباره سوریه رخ داد بسیار مشکل خواهد بود».
به عقیده تحلیلگران مجموعه این تردیدها نشان می دهد کار امریکا برای وادار کردن آژانس به انجام عملیات انتحاری علیه ایران چندان هم آسان نخواهد بود.
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها : ترديدهاي جدي آمانو, قمار با آبروي آژانس, پرونده هسته ای ايران, گزارش نوامبر 2011, گزارش يوكيا آمانو, مديركل آژانس بينالمللي انرژي, ,