آمار
وب سایت:
بازگشت انقلابی کهنه کار به تونس
شش روز بیشتر از خودسوزی جوان تحصیلکرده تونسی به دلیل توقیف چرخ دست فروشی اش نگذشته بود که حکومت 24 ساله و پوسیده زین العابدین بن علی با چند تظاهرات و اعتراض خیابانی ساده فروپاشید و بن علی مجبور به فرار به عربستان به عنوان مادر حکومتهای خودکامه در منطقه خاورمیانه شد. این اتفاق شاید برای اولین بار برای مردم تونس هم چندان قابل باور نبود. اینرا میشد از نوع بروز شادی و خوشحالی تونسیها در خیابانها دریافت. اما آنچه مهمتر از همه مینمود، ماهیت این حرکت انقلابی مردم تونس و سرانجام آن است.
تونس به عنوان یکی از شاهراههای ارتباط اروپا و افریقا به عنوان مستعمره سابق فرانسه، ملک اجدادی فرانسویان تلقی میشد! و بی دلیل هم نبود که یک دانش آموخته دانشگاه سوربن فرانسه که البته آموزشهایی نظامی در امریکا هم دیده بود، بیست و چهار سال پیش با کودتایی نظامی، زمام امور را در تونس به دست بگیرد. تونس پس از حضور بن علی به عنوان کشوری که سهمیه فرانسه در شمال افریقاست، شیوه حکومتی سایر کشورهای غربگرای منطقه همچون مصر، اردن، لیبی و عراق را در پیش گرفت.
خانواده سالاری و فساد اقتصادی خانواده بن علی و خانواده همسر وی شاید اصلیترین علت سقوط حکومت پوسیده او باشد. ماهیت انقلاب مردم تونس را همگان مردمی و خودجوش توصیف کردهاند. اما ظاهرا این مردم علایق و خواستهایی دارند که چندان به مذاق غرب خوش نیامده است. چنانکه دولت اسرائیل در اولین واکنش خود نسبت به انقلاب تونس از این موضوع و گسترش اسلامگرایی در سایر کشورهای منطقه ابراز نگرانی کرده بود.
این در حالیست که در اولین اقدام پس از فرار بن علی به عربستان، انقلابیون اقدام به پخش اذان از رادیو و تلویزیون تونس نمودند. اقدامی که بنا بر استدلال یکی از نزدیکان بن علی به دلیل آلودگی صوتی قلمداد کردن اذان، سالها در رسانههای صوتی و تصویری تونس ممنوع شده بود.
اما آنچه بیش از همه احتمال بر سرکار آمدن دولتی اسلامگرا در تونس را تقویت کرده است، اعلام آمادگی روحانی بلندپایه و مبارز کهنه کار تونسی، شیخ راشد الغنوشی برای بازگشت به تونس است. به نظر میرسد حضور الغنوشی در تونس، بارقههای تشکیل دولتی اسلامگرا در این کشور را زده باشد.
شیخ راشد الغنوشی کیست؟
شیخ راشد الغنوشی یکی از رهبران بلندپایه دینی و انقلابیون کهنه کار تونسی است که به دلیل تاثیرپذیری از دو اندیشمند مصری یعنی سید قطب و حسن البنا، در کنار عمر البشیر، به عنوان یکی از شاخههای حرکت اخوان المسلمین در شمال افریقا و تونس شناخته میشد. وی از معدود نویسندگان و اندیشمندان عرب بود که پس از انقلاب اسلامی ایران، کتابی در توصیف شخیصیت حضرت امام خمینی (ره) به نگارش درآورد. وی در سالهای اولیه انقلاب اسلامی ارتباطات نزدیکی با انقلابیون ایرانی برقرار کرده بود.
الغنوشی با ایجاد جنبشی در تونس با نام "النهضه " که بعدها با نام "الاتجاه الاسلامیه" شناخته شد و با تمرکز بر دانشگاه جامع زیتونیه به مبارزه با رئیس جمهور وقت تونس بورقیبه و سیاستهای سکولاریستی او پرداخت. سرانجام وی به دلیل فعالیتهای استبدادستیزانه و اسلام خواهانه خود در تونس در مقابل اقدامات شبه رضاخانی بو رقیبه، توسط وی به حبس ابد محکوم شد. این در حالی بود که جنبش النهضه، به رهبری الغنوشی، نقش جدی در فروپاشی و تزلزل پایههای حکومتی بو رقیبه، ایفا کرد.
دولت بورقیبه طی اکتبر 1986 راشد الغنوشی را در خانه اش حبس کرد. این درحالی بود که تعدادی از عناصر اصلی جنبش نیز دستگیر و به محاکم قضایی تحویل شده بودند. رویارویی میان جنبش و نیروهای امنیتی روز به روز افزایش می یافت تا آن که در مارس 1987 نیروهای امنیتی با حملات همه جانبه راشد الغنوشی و سپس تعدادی از دیگر رهبران و اعضای جنبش را بازداشت کردند.
بحران میان دولت و جنبش به اوج خود رسید. اعتصاب ها، درگیری های خشونت بار دانشجویان با نیروهای امنیتی در حریم دانشگاه و خیابان های شهر تونس در ماه های آوریل و می 1987 صور گرفت. دولت همواره آنچه را در شهرها جریان داشت اعمال خرابکارانه ای توصیف می کرد که گروه های تندرو افراطی از خارج دریافت کرده اند و مخصوصاً رهبران الاتجاه الاسلامی را به همکاری با دولت ایران، توطئه چینی برای صدور انقلاب ایران به تونس و سرنگونی نظام حاکم در آن کشور افریقایی متهم می کرد.
با کودتای ژنرال زین العابدین بن علی در هفتم نوامبر 1987 و تغییرات در دولت جدید با پاکسازی طرفداران بو رقیبه، نظامیان جدید دست به اقدامات جدید زدند که از جمله آزادی زندانیان سیاسی بود. اکثریت قاطع این زندانیان سیاسی را اسلام گرایان تشکیل می دادند. آزادی راشد الغنوشی در می 1988 نیز تأثیری مثبت در سطح تونس داشت. جنبش الاتجاه اسلامی حمایت خود را از دولت جدید اعلام کرد. در نتیجه آرامش به کشور بازگشت و تمام جلوه های اعتراض مردمی از بین رفت. با این حال برخی اختلافات سیاسی، سرانجام اتحاد جریان اسلامگرای الاتجاه با نظامیان تازه به حکومت رسیده تونسی را به سرانجام اتحاد نظامیان و انقلابیون مصری دچار کرد و این گروه توسط بن علی منزوی و ممنوع الفعالیت شد.
مبانی این گروه که در 6 ژوئن 1981 طی کنفرانس مطبوعاتی مهمترین مبانی آن تشریح گردید عبارت بودند از رد اصول سکولاریسم؛ ارتباط و پیوند این جنبش با تمام مسلمانان جهان؛ به رسمیت نشناختن قومیت عربی و اینکه آزادی فلسطین تنها از طریق آزادی اعراب از بند استعمار و استثمار و ایجاد سازمان هایی خواهد بود که بیانگر منافع توده ی مردم باشند.
بازگشت دوباره الغنوشی به تونس و خاتمه بحران رهبری انقلاب؟
در حالیکه بسیاری از تحلیلگران آینده انقلاب کنونی مردم تونس را به دلیل نداشتن رهبری واحد مبهم توصیف می کنند ولی به نظر می رسد خبر حضور الغنوشی با وجود پایگاه مردمی بالای وی در تونس میتواند تاثیرات مهمی بر آینده سیاسی این کشور بگذار آنچنان که وی در مصاحبه خود با خبرگزاری فرانسه از احتمال تشکیل دولت وحدت ملی در تونس پس از سپری شدن یک پروسه طولانی سخن گفته است.
در همین حال به نظر می رسد عبدالله دوم پادشاه اردن، دومین حاکمی باشد که در آیندهای نزدیک مجبور به ترک کشور خود شود چنانکه منابع خبری از سازماندهی جدی مخالفین دولت اردن در غالب برخی گروههایی شیعی و اسلامگرا از ماه ها قبل خبر دادهاند. هر چند تکرار این اتفاق در کشورهایی همچون مصر، یمن و لیبی نیز چندان دور از انتظار نخواهد بود.
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها : بازگشت انقلابی کهنه کار به تونس, نوید حکومتی اسلامی در تونس, بازگشت راشد الغنوشی, ,
توسط : 