مشرق-  تنها 6 هفته تا پایان سال جاری باقی مانده و نگرانی نمایندگان مجلس برای زمان ارائه لایحه بودجه سال 90 توسط دولت هر روز بیشتر می شود. این نگرانی البته دلایل زیادی دارد اما با نزدیک شدن به ماه اسفند ،‌بروز نگرانیها و درخواست از دولت برای ارائه لایحه با روشهای متفاوتی دنبال می شود.

تا دیروز نمایندگان مجلس برای ابراز نگرانی خود از فرصت کمی که برای بررسی لایحه بودجه سال آینده دارند، ‌در درخواستهایشان برای ارائه هر چه سریعتر این لایحه توسط دولت دنبال می شد‌. امروز اما برخی نمایندگان دولت را تهدید می کنند که در صورتی که هر چه سریعتر این لایحه را به مجلس تقدیم نکند،‌ در سال 90 با بودجه یک دوازدهمی یا سه دوزادهمی رو به رو خواهد بود و نمایندگان رسیدگی به این بودجه را به سال آینده موکول خواهند کرد .

اما علت اصلی تاخیر دولت در ارائه لایحه بودجه سال آینده چیست؟ دولت در سال جاری رکورد تاخیر در ارائه لایحه بودجه سالیانه را شکست. دولت که در سالهای گذشته حداکثر در روزهای ابتدایی ماه بهمن لایحه بودجه را در میان اعتراضات نمایندگان ،‌به مجلس تقدیم می کرد ،‌امسال رکورد تاخیر را شکسته و بنا دارد بعد از 22 بهمن این لایحه را به مجلس بفرستد .

آیا تنها دولت مقصر است ؟
این مسئله اما دلایل گوناگونی دارد که تمام آنها نیز به دلیل تعلل دولت در این زمینه نیست و گره کار زمانی بسته شده که کلاف دردست دولت نبوده است .
دولت دهم و شخص رییس جمهور با توجه به برنامه های گسترده ای که از یک سو برای اقتصاد کشور یعنی هدفمندی یارانه ها و همچنین طرح تحول اقتصادی داشت و از سوی دیگر برنامه ریزیهایی که برای تمرکز بر امور فرهنگی داشت، لایحه برنامه پنجم توسعه را با دقت و نکته سنجی بسیار تهیه و در دی ماه سال گذشته قبل از ارائه بودجه سال 89 ، به مجلس ارائه کرد. بااین حال نمایندگان که خود قصد داشتند با تمرکز بیشتری به بررسی این لایحه بپردازند، ‌رسیدگی به آن را به سال بعد یعنی سال جاری موکول کردند و بودجه سال 89 را بر اساس برنامه چهارم توسعه تصویب کردند. البته در همان زمان نیز دکتر احمدی نژاد اعلام کرده بود که لایحه بودجه سال 89 را بر اساس برنامه پنجم تنظیم کرده است اما تغییرات به وجود آمده در این بودجه در مجلس شورای اسلامی نشان داد نمایندگان با تمدید برنامه چهارم ‌می توانند برنامه ریزیهای مبتنی بر این برنامه را از لایحه بودجه حذف کنند .
رسیدگی به برنامه پنجم توسعه بر اساس آیین نامه داخلی مجلس باید ظرف مدت دو ماه به اتمام میرسید اما سیر وقایع در مجلس و حساسیت ویژه کمیسیون تلفیق و نمایندگان در بررسی جزء به جزء این لایحه و تغییراتی که مدنظر نمایندگان بود، ‌در نهایت مجلس را به ورطه ای کشاند که برای رسیدگی به لایحه برنامه، 6 ماه تمام وقت گذاشت.
بر اساس آیین نامه داخلی مجلس از زمان چاپ و توزیع لایحه برنامه در مجلس، نمایندگان 5 روز مهلت دارند پیشنهادات خود را به کمیسیونهای تخصصی ارائه دهند و پس از آن نیز کمیسیونهای تخصصی ظرف ده روز و کمیسیون تلفیق ظرف 3 هفته باید رسیدگی به این لایحه را تمام کنند اما با وجود زمان حدودا سه تا چهار هفته ای که مجلس به طور معمول صرف این برنامه خواهد کرد، دو ماه و یا دو ماه و یک هفته، اخرین زمانی است که مجلس باید رسیدگی به لایحه برنامه پنجم توسعه را به اتمام می رساند.
تعطیلات تابستانی مجلس و همچنین درخواست ها برای افزایش زمان رسیدگی به این لایحه که به هیات رییسه مجلس داده شد، ‌زمان بررسی آن را نهایتا به 6 ماه رساند و برنامه ای که قرار بود در نیمه اول سال جاری تصویب شده و به دولت ابلاغ شود، ‌در نیمه دوم سال به شورای نگهبان فرستاده شد و نهایتا اختلافات مجلس و شورای نگهبان راجع به چگونگی انتخاب رییس بانک مرکزی و حواشی آن باعث شد برنامه پنجم به صورت ناقص در دوم بهمن ماه برای اجرا به دولت ابلاغ شد.
معاون پارلمانی رییس جمهور اما اعلام کرده بود که تا زمانی که برنامه پنجم به دولت ابلاغ نشود، ‌نمی توان لایحه بودجه ای را که باید سیاستهای مندرج در برنامه را دنبال کرده باشد به مجلس تقدیم کرد اما نمایندگان با گذشت تنها چند روز از ابلاغ این برنامه،‌ اولتیماتومی سه روزه به دولت دادند تا لایحه بودجه سال 90 را به مجلس تقدیم کند!
با این حال غیر از تاخیر مجلس در تصویب برنامه پنجم دلایل دیگری نیز در تاخیر دولت در ارائه لایحه بودجه به مجلس وجود دارد:
1- دولت پس از اجرای موفق قانون هدفمندی یارانه ها برنامه های مهمی برای اجرای بندهای دیگر طرح تحول اقتصادی نظیر اصلاح سیستم بانکی، ‌گمرک و نظام مالیاتی دارد که برای تدوین بسته سیاستی آنها در بودجه سال آینده نیز باید زمان بیشتری صرف شود.
2- اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها و درآمدی که دولت از این طریق خواهد داشت، ‌همچنین هزینه ای که باید برای پرداخت نقدی یارانه ها در سال آینده بپردازد، ‌مستقیما به گزارش چگونگی اجرای این قانون در سال جاری بستگی دارد و به جهت اینکه اجرای قانون از روزهای پایانی آذرماه آغاز شد، هنوز هم باید تحقیقات میدانی در زمینه چگونگی اجرای قانون در سال آینده ادامه داشته باشد.
3- پیش بینی قیمت نفت در لایحه بودجه همیشه به عنوان مهمترین رکن در درآمدها و هزینه ها مدنظر بوده اما طی چند هفته اخیر تحولات بزرگی که در منطقه رخ داده است، ‌پیش بینی در این خصوص را با مشکل مواجه کرده است. قیمت نفت از سویی به بالای 100 دلار در هر بشکه رسیده و از سوی دیگر پیشبینی درستی از تحولات منطقه و کشورهای عربی که در درگیر موج انقلابها خواهند شد وجود ندارد و همین مسئله می تواند سیاستها در زمینه چگونگی استفاده از منابع درامدی از محل فروش نفت را دچار مشکل کند.
4- ایران در مرحله خودکفایی در تولید بنزین قرار دارد و این خودکفایی مطمئنا تاثیر شگرفی در درآمدهای ارزی و هزینه ها خواهد داشت و این مسئله که تا 22 بهمن ماه به نتیجه قطعی می رسد، ‌می تواند پاشنه آشیل هزینه های مربوط به انرژی در بودجه سال آینده باشد .
5- مهمترین نکته در مورد تدوین بودجه سال آینده اما پیش بینی درست داشتن از تغییراتی است که ممکن است مجلس بر این لایحه اعمال کند. در بودجه سال 88 شاهد بودیم که دولت با وجود تدبیر در خصوص درآمدهای حاصل از هدفمندی یارانه ها، نهایتا بودجه را با 20 میلیارد تومان کسری که باید از محل صرفه جوییها جبران می شد، ‌دریافت کرد و داشتن پیش بینی خاص از تغییراتی که در مجلس بر روی این لایحه اعمال می شود، ‌وقت بیشتری می طلبد.
برخی نمایندگان مجلس در صحبت هایی که اخیرا با رسانه ها داشتند، عنوان کردند که ممکن است بودجه را به صورت یک دوزادهمی و یا سه دوزادهمی به دولت ابلاغ کنند تا در فرصت مناسب بعد از تعطیلات مجلس بتوانند لایحه را از تصویب بگذرانند اما با وجود اینکه این تهدیدات در سالهای گذشته نیز با تاخیر در ارائه لایحه به مجلس وجود داشت، ‌کارشناسان اقتصادی بر این باورند هیچ راهی بهتر از این راه برای فلج کردن یک دولت در اجرای برنامه های اقتصادیش وجود ندارد.
از طرف دیگر نگرانی نمایندگان برای زمان ارائه این لایحه بجاست اما با توجه به اجرای هدفمندی یارانه ها و همچنین بودجه ای که دولت باید پرداخت نقدی یارانه ها در دست داشته باشد و همچنین روند رو به رشد اجرای طرحهای عمرانی در شهرستانها، ‌می توان به بودجه های یک ماهه یا سه ماهه، ‌برنامه های جدید را اجرایی کرد؟

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: