آمار
وب سایت:
چه تيپ مساجدي به مردم آرامش بهتري مي‌دهد؟
گنبدهاي فيروزه‌اي و مناره‌هاي سربه فلك كشيده به سمت آسمان در هر نقطه‌اي از دنيا مقدس‌ترين مفهوم را در ذهن هر مسلمان تداعي مي‌كند. مكاني مقدس كه نشان از عشق دارد و بندگي. مكاني كه عظمتش ناخودآگاه تو را به فكر وا مي‌دارد. مكاني مقدس كه نفس به نفست در آن بندگي‌ات را به رخ مي‌كشد و تو هم از جنس آسمان مي‌شوي.
به گزارش ايسنا، 31 مرداد ماه در تقويم رسمي كشور به نام «روز جهاني مساجد» نام گذاري شده است. مكاني مقدس كه معماري حيرت انگيز آن تقريبا در جهان يگانه است. شاهكار‌هاي هنري كه به جرات مي‌توان گفت زيباترين‌هايش در طول تاريخ اين سرزمين خلق شدند و كمال را به اوج رساندند.
شاهكارهايي كه هميشه و همه‌جا به يك شكل نيستند و تفاوت در نوع ساخت و معماري‌شان گاهي اوقات حس حضور را متفاوت مي‌كند، تفاوتي از زمين تا آسمان.
به اعتقاد مجدالدين رحيمي ـ مدرس دانشگاه ـ حس مكان در مسجد به نوع ساخت بنا و معماري مورد استفاده آن باز مي‌گردد. اين حس سه ويژگي كالبدي، نوع فعاليت و مفاهيمي كه از تركيب اين دو با يكديگر به دست مي‌آيد را در بر مي‌گيرد. اين حس، مسجد را از فروشگاه متمايز مي‌كند.
وي معماري كه در ساخت مسجد از صدر اسلام تا كنون وجود داشته است را با تفاوت‌هاي فاحشي همراه دانست و افزود: «مساجد تاريخي» مانند مسجد امام اصفهان ، «مساجد جديد با طرح‌هاي سنتي » كه در واحد شكلي سنتي دارند اما كالبد آن‌ها با تكنولوژي جديد ساخته شده است و «مساجد جديد با طرحي نوآورانه » مانند مسجد جواد الائمه (ع) در ميدان هفت تير تهران سه تيپ متفاوت از مساجد ايراني را شامل مي‌شوند. پس با نظرسنجي از مردم مي‌توان متوجه شد كه كدام يك از اين تيپ مساجد به مردم آرامش بهتري مي‌دهد و آن‌ها چه تاثير پذيري از اين گونه مكان‌ها مي‌گيرند. اين ديدگاه‌ها به عنوان يك چالش در كالبد ساختارهاي معماري مذهبي مي‌تواند مورد بررسي قرار گيرد.
او ادامه داد: در ويژگي‌هاي كالبدي، نشانه‌ها، تزئينات ، كاشي‌كاري‌ها ، كتيبه‌ها و رابطه بين شاخصه‌هاي يك مسجد بايد مورد بررسي قرار گيرد.مسجد جواد الائمه (ع) بنايي است كه ساختارش نشان نمي‌دهد يك مسجد است، اما مسجد امام(ره) در اصفهان حتي اگر يك غير مسلمان به آن وارد شود فضا را به خوبي درك مي‌كند. بنابراين ويژگي‌هاي كالبدي مسجد با رضايت‌مندي از خود بنا، شكل، اندازه، عناصر، بافت و تزئيناتش مشخص مي‌شود.
رحيمي با اشاره به نياز انسان براي نو شدن در دوره‌هاي مختلف و در سير تحولات تاكيد كرد: ساختارها در بناي مساجد مي‌توانند تغيير كنند ولي بايد اين نكته را مدنظر داشت كه برخي از اين ساختارها به خصوص در چنين بناهايي بايد حفظ شود، اما متاسفانه گاهي اوقات افراد سودجود با چشم داشت جزو هيات امناي مساجد مي‌شوند و برنامه‌ريزي‌هايي براي تبديل اين بناها به مجتمع‌هاي تجاري- مذهبي در سر مي‌پرورانند.
اين كارشناس ارشد مرمت و احياي بنا و بافت‌هاي تاريخي، مساجد تاريخي را داراي يك كالبد به عنوان يادگار تمدن و مذهب ايرانيان دانست و گفت: حتي اگر بخواهيم لكه‌اي كوچك از اين بناها را حفظ كنيم و بازسازي آن‌ها را براساس اصالتشان انجام دهيم الگوها تغيير نمي‌كنند، هرچند در دوره‌هاي مختلف تاريخي روند تغيير و گاهي اوقات تكميل معماري مساجد از چارطاقي به تك ايواني، شبستاني، دو ايوانه و حتي سه ايوانه را شاهد هستيم.
وي عملكرد مساجد در دوره‌هاي مختلف ساخت با وجود تفاوت در معماري آن‌ها را يكسان دانست و افزود: هرچند ظاهر اين مساجد مانند ساختار مصلي تهران كه سبك جديدي از معماري اسلامي را پايه ريزي مي‌كند ممكن است تفاوت‌هايي داشته باشد ولي در قرن حاضر به خصوص در وضعيت اجتماعي نسل كنوني، ساخت و معماري مساجد اهميت فراواني دارد.
رحيمي تدوين و ارائه‌ي عملكرد در مساجد تاريخي توسط نهادهاي متولي در قالب يك كتابچه و يا بروشور براي اعضاي مساجد را ضروري دانست و اظهار كرد: سازمان ميراث فرهنگي بايد دستورعملكرد مساجد تاريخي را چاپ كند تا با توجه به تعدد مديريت‌ها در اين مكان مقدس ، رفتارها، مشابه يكديگر باشد و آسيبي به اين بناهاي تاريخي وارد نشود.
اين مدرس دانشگاه همچنين فرهنگسازي را از جمله مواردي دانست كه بايد مديريت مساجد به خصوص مساجد تاريخي به آن توجه كنند. چون اين گونه بناها مانند مسجد امام و يا مسجد جامع در اصفهان گردشگر پذير نيز هستند.
وي از بين رفتن پويايي در برخي از مساجد را به دليل بهره‌برداري نكردن مناسب از آن‌ها از ديگر مشكلات مساجد دانست و افزود: مسجد سپه سالار(شهيد مطهري) در ميدان بهارستان تهران يك مسجد پويا است چون در آن حس مكان وجود دارد و به عنوان پاتوقي آموزشي و عبادي مورد استفاده است، اما مسجد وكيل در شيراز كه بهترين گزينه براي ايجاد يك پاتوق مذهبي در استان فارس است اينگونه نيست زيرا اداره‌ي كل ميراث فرهنگي استان گاهي اوقات قصد مرمت بخش‌هايي از اين مسجد را مي‌كند و در آن را مي‌بندد پس عملكرد از اين بنا گرفته مي‌شود كه اين كار خود يك خيانت است. اگر در اين زمينه بتوانيم تعامل ايجاد كنيم موفق‌تر عمل مي‌كنيم.
اين مدرس دانشگاه نقش مساجد در جامعه‌ي امروزي را كمرنگ توصيف كرد و گفت: بايد به صورت جدي‌تر به اين قضيه پرداخته شود. تبديل مساجد به پاتوق‌هاي فعال در راستاي ارتباط و تعاملات فرهنگي حتي با افراد غيرمسلمان، مي‌تواند در اين زمينه موثر باشد.
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها : مساجد, آرامش بهتر, روز جهاني مساجد, مجدالدين رحيمي, ,
توسط : 